Wyatt Earp, biểu tượng của miền Tây hoang dã nước Mỹ, là một cảnh sát trưởng dũng cảm, tay súng tài ba và tay chơi bài khét tiếng. Ông nổi tiếng với trận đấu súng tại O.K. Corral, nơi ông cùng anh em và bạn thân Doc Holliday đối đầu với các tay cao bồi. Cuộc đời Earp đầy biến động, từ săn bò rừng đến đầu tư mỏ bạc, phản ánh tinh thần phiêu lưu và công lý ở biên giới Mỹ.
Wyatt Earp là ai? Tiểu sử và sự nghiệp ban đầu
Wyatt Berry Stapp Earp sinh ngày 19 tháng 3 năm 1848 tại Monmouth, Illinois, là con thứ tư trong tám anh em của Nicholas Porter Earp và Virginia Ann Cooksey. Gia đình Earp di cư nhiều lần, từ Illinois đến Iowa, rồi California, định cư tại San Bernardino năm 1864. Thời trẻ, Wyatt cố gắng nhập ngũ vào quân đội Liên bang nhưng bị cha ngăn cản vì còn quá trẻ. Ông bắt đầu sự nghiệp với các công việc đa dạng như lái xe ngựa, săn bò rừng ở Wyoming, và làm việc cho đường sắt Union Pacific.
Năm 1870, Wyatt kết hôn với Urilla Sutherland tại Lamar, Missouri, nhưng bà qua đời chỉ sau vài tháng do sốt thương hàn. Sự mất mát này khiến Earp rơi vào giai đoạn khó khăn, bị bắt vì trộm ngựa năm 1871 nhưng trốn thoát. Ông chuyển đến Kansas, làm việc tại Wichita năm 1874, nơi ông bắt đầu vai trò thực thi pháp luật bằng cách hỗ trợ cảnh sát bắt trộm xe ngựa. Danh tiếng của Earp dần hình thành từ đây, với kỹ năng bắn súng và sự dũng cảm.
Hành trình thực thi công lý tại các thị trấn miền Tây
Wyatt Earp nổi tiếng với vai trò cảnh sát tại các thị trấn biên giới, nơi luật pháp mong manh và tội phạm hoành hành. Ông làm việc tại Wichita và Dodge City, Kansas, trước khi di cư đến Arizona.
Giai đoạn ở Dodge City: Xây dựng danh tiếng
Năm 1876, Earp đến Dodge City, một thị trấn chăn nuôi bò sầm uất, và được bổ nhiệm làm phó cảnh sát trưởng. Ông hợp tác với Bat Masterson, xử lý các vụ say rượu, đánh nhau và cướp bóc. Earp nổi tiếng với phong cách mềm mỏng nhưng kiên quyết, thường dùng dùi cui thay vì súng. Danh tiếng “người hùng Dodge City” giúp ông được tái bổ nhiệm năm 1878. Tại đây, ông cũng làm quen với Doc Holliday, một nha sĩ kiêm tay chơi bài, người sau này trở thành bạn thân.
Cuộc sống và xung đột tại thị trấn Tombstone
Năm 1879, Earp cùng anh em James và Virgil di cư đến Tombstone, Arizona, nơi bùng nổ cơn sốt bạc. Họ đầu tư vào mỏ bạc Vizina và bất động sản. Wyatt làm phó cảnh sát trưởng Pima County năm 1880, đối mặt với nhóm cao bồi Cowboys do Ike Clanton và McLaury cầm đầu. Xung đột chính trị và kinh tế giữa Earp (Cộng hòa) và Cowboys (Dân chủ) leo thang, dẫn đến các vụ tranh chấp đất đai và trộm cắp.
Vai trò trong công ty vận chuyển Wells Fargo
Tại Tombstone, Earp làm shotgun messenger cho Wells Fargo, bảo vệ các chuyến xe chở bạc. Ông được khen ngợi vì xử lý tốt các vụ cướp, như vụ truy bắt kẻ cướp mule quân đội năm 1880. Sau đó, ông chuyển công việc cho anh Morgan. Vai trò này củng cố vị thế của Earp như một người bảo vệ công lý, dù đôi khi bị cáo buộc liên quan đến các vụ việc mờ ám. Để tìm hiểu thêm về các trò chơi liên quan đến miền Tây, bạn có thể khám phá 123B, nơi cung cấp trải nghiệm thú vị.
Trận đấu súng O.K. Corral: Sự thật và huyền thoại
Trận đấu súng O.K. Corral: Sự thật và huyền thoại
Trận đấu súng tại O.K. Corral ngày 26 tháng 10 năm 1881 là đỉnh điểm sự nghiệp Earp, nhưng cũng đầy huyền thoại do phim ảnh phóng đại.
Nguyên nhân sâu xa dẫn đến cuộc đọ súng
Xung đột bắt nguồn từ tranh chấp chính trị, kinh tế và cá nhân. Cowboys đe dọa giết Earp sau vụ bắt trộm mule. Earp cáo buộc họ cướp stagecoach Wells Fargo, giết tài xế Bud Philpot. Căng thẳng tăng khi Virgil Earp, cảnh sát trưởng Tombstone, cấm mang súng trong thị trấn.
Diễn biến chi tiết của trận đấu lịch sử
Trận đấu kéo dài chỉ 30 giây gần O.K. Corral. Wyatt, Virgil, Morgan Earp và Doc Holliday đối đầu Tom McLaury, Frank McLaury, Billy Clanton và Ike Clanton. Ike chạy trốn, ba người kia bị giết. Dưới đây là trình tự diễn biến:
-
- Virgil yêu cầu Cowboys giao nộp súng.
- Tom McLaury mở áo khoác, cho thấy không mang súng, nhưng xung đột nổ ra.
- Holliday bắn Tom McLaury bằng shotgun.
- Wyatt bắn Frank McLaury, Morgan bắn Billy Clanton.
- Cowboys đáp trả, làm Virgil và Morgan bị thương.
Hậu quả và cuộc báo thù của gia đình Earp
Earp và Holliday bị xét xử nhưng được tha bổng. Tuy nhiên, Cowboys trả thù: Virgil bị bắn tàn tật tháng 12/1881, Morgan bị giết tháng 3/1882. Wyatt dẫn “Earp Vendetta Ride”, săn lùng và giết ít nhất ba nghi phạm, bao gồm Frank Stillwell và Curly Bill Brocius. Ông chạy trốn đến Colorado để tránh truy nã.
Wyatt Earp: Một tay chơi bài cừ khôi và nhà đầu tư
Ngoài vai trò cảnh sát, Earp là tay chơi bài chuyên nghiệp, kiếm sống từ faro, poker và đầu tư. Ông sở hữu saloon Oriental tại Tombstone, nơi kiếm lợi nhuận lớn. Sau O.K. Corral, Earp di cư đến San Diego, mở saloon và tham gia cá cược đua ngựa. Năm 1899, ông đến Nome, Alaska, mở Dexter Saloon với Charlie Hoxie, kiếm 80.000 USD (tương đương 3 triệu USD ngày nay). Earp đầu tư mỏ vàng, bạc và bất động sản, nhưng Josephine thường thua cờ bạc. Nếu bạn quan tâm đến game bài đổi thưởng, có thể tìm hiểu thêm về các trò chơi tương tự thời Earp.
Dưới đây là bảng tóm tắt các khoản đầu tư nổi bật của Earp:
| Năm | Hoạt động đầu tư | Kết quả |
|---|---|---|
| 1879 | Mỏ bạc Vizina, Tombstone | Đầu tư ban đầu, không thành công lớn |
| 1880s | Saloon và bất động sản San Diego | Lợi nhuận từ cờ bạc và đua ngựa |
| 1899-1901 | Dexter Saloon, Nome, Alaska | Kiếm 80.000 USD |
| 1902 | Northern Saloon, Tonopah, Nevada | Đầu tư thất bại do suy thoái |
Mối quan hệ đặc biệt với Doc Holliday và gia đình
Doc Holliday, nha sĩ bị lao phổi, gặp Earp tại Texas năm 1878 và trở thành bạn thân. Holliday cứu Earp khỏi Cowboys tại Dodge City, và tham gia O.K. Corral. Mối quan hệ anh em Earp rất chặt chẽ: Virgil là anh cả, Morgan và Warren hỗ trợ Wyatt. Josephine Marcus, vợ thứ ba, gặp Earp tại Tombstone năm 1881, sống cùng ông đến cuối đời, dù hay cãi vã về cờ bạc.
Di sản của Wyatt Earp trong văn hóa đại chúng
Earp trở thành biểu tượng qua sách, phim và TV. Cuốn “Wyatt Earp: Frontier Marshal” (1931) của Stuart Lake phóng đại ông thành anh hùng. Phim như “My Darling Clementine” (1946) của John Ford và “Tombstone” (1993) với Kurt Russell củng cố hình ảnh. Series TV “The Life and Legend of Wyatt Earp” (1955-1961) làm ông nổi tiếng toàn cầu.
Phân tích con người Wyatt Earp: Anh hùng hay phản diện?
Earp được ca ngợi là anh hùng bảo vệ công lý, nhưng bị chỉ trích là kẻ giết người và cờ bạc. Ông chưa từng bị thương trong đấu súng, chứng tỏ kỹ năng, nhưng Vendetta Ride bị coi là báo thù cá nhân. Earp là sản phẩm của thời đại, nơi luật pháp và bạo lực hòa quyện.
Sự thật ít biết về những năm cuối đời của Wyatt Earp
Sau Alaska, Earp sống tại California, làm trọng tài boxing nhưng dính scandal trận Fitzsimmons-Sharkey năm 1896. Ông làm cố vấn phim Hollywood, gặp John Wayne và John Ford. Earp viết hồi ký với John Flood nhưng thất bại. Ông sống cô lập tại sa mạc Vidal, California, và chết ngày 13 tháng 1 năm 1929 tại Los Angeles do viêm bàng quang, thọ 80 tuổi. Earp được chôn tại Colma, California, bên Josephine.
Wyatt Earp là huyền thoại miền Tây, kết hợp công lý, phiêu lưu và cờ bạc. Di sản ông để lại vẫn sống động qua văn hóa đại chúng, nhắc nhở về thời kỳ biên giới Mỹ đầy hỗn loạn và anh hùng.
